فصل اول 

 بخش دوم کلیات

جهات استخوانی

برای مطالعه آتانومی بدن بعد از حفاری استخوان را می بایست از وجه ها و سطوح مختلفی بررسی کرد. بر اساس مقاطع قراردادی بدن به قسمت های مختلفی تقسیم میشود. این تقسیم بندی بدن باید در حالت آناتومیک قرار بگیرد.

v      حالت آناتومیک: یا حالت طبیعی بدن . بدن در خالت ایستاده، بازوه ها به طرفین، کف دست یا پالمار و صورت رو به جلو.

v      برای مطالعه استخوان ها اندازه گیری آنها پس از حفاری و تشخیص راست یا چپ بایست آنها را در حالت آناتومیک قرار داد.

پلان سجیتال: بدن را در امتداد سوچور سجیتال به دو بخش داخلی/میدیال،اینترال، خارجی/لترال یا اکسترنال تقسیم میکند.

v      نسبت به محور میانی اگر دور باشد خارجی اگر نزدیک باشد داخلی

پلان کرونال:  در امتداد سوجور کرونال، تسقسم به  قدامی/ آنترویور یا وانترال/شکمی و در جهت مخالف خَلفی/ پستریور یا دورسال/پشتی تقسیم میکند.

پلان ترنسورس یا افقی: تقسیم به سوپریور یا بالایی و انفریور یا تحتانی تقسیم میکند.

پلان فرانکفورت / اوریکلو- اربیتال:  از نقطه اندازه گیری پُریون چپ تا پریون راست ادامه دارد. این خط فرضی از لبه انفریور اربیتال چپ (کاسه چشم) و پریون (لبه های بالایی مجرای گوش) می گذرد.این پلان موازی با سطح افق است.

v      پراکسیمال و دیستال به جای فوقانی و تختانی برای اندامهای و استخوان های دراز به معنای پراکسمال نزدیک به ریشه اندام و دیستال دورتر به ریشه اندام استفاده میشود. مثلا در استخوان النا(زند زیرین) بخش اتصالی با هومروس(بازو) را پراکسیمال و بخش اتصالی با مچ را دیساتال می گویند.

v      سطح دست پالمار (رو به جلو حالت آناتومیک آنتریور) و کف پا پلنتر نامیده می شود.

ناهمواری های روی استخوان

بر روی استخوانها بدن ناهمواری هایی وجود دارد که محل اتصال تندونها، رباط ها و فشیا ها، با محل عبور عروق از کتار استخوان یا محل ورود به آن است. از این ناهمواری ها برای تشخیص جهت یا نوع یا چپ و راست بودن استخوان استفاده میشود، برای مطالعه استخوان شناسی میتوان آنها را به دودسته فرو رفتگی ها و بیرون زندگی ها یا پزتیو و نگوتیو تقسیم کرد.

پزتیو یا بیرون زدگی ها:

کاندایل: ناحیه مفصلی گرد

v      اپی کاندایل: برجستگی بالایی کاندایل

v      قوزک پا یا ملیولوس

فست: ناحیه نرم و تخت استخوان که مهمولا توسط غضروف پوشیده شده، محل اتصال دو استخوان یا هم، در ستون مهره ها دیده میشود

توبرکول (تکمه) برجستگی که در مقایسه با توبرایسیتی بیشتر به استخوان چسبیده

امیننس/ بُؤس (برآمدگی) مانند برآمدگی فرونتال یا پریتال

توبراسیتی (برجستگی) معمولا محل اتصال تاندون با استخوان

تیوبر (برجستگی بزرگ)

اسپاین (خار) مانند اسپاین آنترو-سوپریور استخوان لگن

کرست (ستیغ) مانند سجیتال کرست

لاین (خط)

نگتیو یا فرو رفتگی ها

فووویا (فرورفتگی خیلی کوچک) مانند فوویای سر استخوان فمور

فاسا (حفره) مانند مندبیولار فوسا، اییلیاک فوسا

کویتی (حفره بزرگ و عمیق) مانند اربیتال کویتی

فورامن (سوراخ) مانند مگنوم فورامن

فیشور (ترک یا شکاف)" مانند سوپریور اربیتال فیشور

هاییتوس (شکاف بزرگ) مانند مکسیلاری هیاییتوس

ناچ (بریدگی) مانند بریدگی ایسکیوم در استخوان لگن

سالکوس (ناودان) مانند کرونال سالکوس، لاکریمال سالکوس

*داکتوس یا کانال (مجرا)

*مییتوس ( کانال یا مجرا محصوصا دهانه بیرونی مجرا)

*داکتولای (مجرای خیلی باریک)

* در انسان شناسی جسمانی خیلی کاربرد ندارد

فصل اول 

کلیات

تعداد استخوان های بدن انسان چند است؟ پاسخ متفاوتی به این سوال بر حسب نوع شمارش استخوان های بدن وجود دارد .

برای مثال استخوان هیویید که گاهان شمرده میشود. ۲۰۶ استخوان یا ۲۱۰  بر حسب تعریف استخوانی و شمارش استخوان  های ریز  یا سسامویید 

در مجموع استخوان بندی بدن شامل ۲ محور میشود :

اسکلت محوری : ستون مهرها ، دوازده جفت دنده، استرنوم یا جناغ ، جمجمه و فک یا مندیبول

v      استخوان هیویید در جلو بالا گردن قرار دارد.

اسکلت اندامها

: اندامهای فوقانی شامل ۳۲ قطعه : استخوان کمربند شانه یی  : استخوان کتف و ترقوه محل اتصال اندام های فوقانی طرفی‌ قفسهٔ سینه و اندامهای تحتانی شامل ۳۱ قطعه استخوان : استخوان کمربند لگنی : استخوان  هیپ یا لگن خاصره و استخوان سکروم  (حفرهٔ) شکمی

انواع استخوان

وقتی درباره انواع استخوان صحبت میکنیم اشاره به بافت استخوانی است بر این حسب بافت استخوان دونوع است: استخوان متراکم و استخوان اسفنجی 

لایه نازک وسطحی هر استخوان : متراکم

قسمت مرکزی یا به عبارتی مغز استخوان: اسفنجی

استحوان کورتیکال : نام استخوان تنه است که متراکم و مغز استخوان با بافت اسفنجی را احاطه میکند

طبقه بندی استخوان

استخوان های دراز: مثل استخوان بازو و ران، بند انگشتان ساق ها ؛ طول استخوان بیشتر از عرض و ضخامت باشد.

شامل: تنه یا دیافسیس، دو انتها اپیفیسیس. قسمت خارجی تنه توسط بافت متراکم پوشیده شده روی آن بافت همبند پریاستوم پوشانیده است.

v      استخوان های کمانی: جز استخوان های دراز حساب میشوند. تنه این استخوان های خمیده است. مانند استخوانهای قفسه سینه و فک

v      در تشخیص سن استخوانی شدن و اتصال این دو انتها به بدنه استخوان دراز بسیار اهمیت دارد چون اتصال توسط صفحه غضروفی به نام صفحه اپیفیزال انجام میشود که در سنین مختلف  تا پایان بلوغ رشد طولی استخوان را برعهده دارد و در انتها استخوانی میشود.

v      قسمتی از دیافیز یا تنه که در مجاورت این صفحه قرار دارد متافسیس نامیده میشود.

استخوان های کوتاه: سه بعد استخوان با هم برابرند در مثل: مچ دست و پا .شمل: استخوان اسفنجی توسط یک لایه بافت متراکم احاطه شده و در مجموع توسط پریاستوم (بافت همبند) پوشیده شده اند.

v      پریاستوم: غشاء دو لایه بسیار حساس که تمام سطوح استخوانی جز سطوح مفصلی را پوشانده است. باعث نمو و تغذیه استخوان

v      استخوان های پرتویی (rayonnant) :استخوان های کوتاهی هستند که خارج از محل رشد کرده اند مانند استخوانهای ستون مهره ها

استخوان های تخت: ضخامت استخوان کمتر از دو بعد دیگرش، استخوان های کاسه سر،استخوان کتف. شامل: تیغه استخوانی متراکم خارجی و داخلی که مابین آن ها بافت اسفنجی دیپلویی قرار دارد.

v      دیپلویی: بافت اسفنجی بخش داهلی استخوان های تخت، کوتاه و نامنظم

استخوانهای نامنظم :شکل هایی غیر از دراز و کوتاه و تخت دارند. مثل استخوان های صورت و لگن. شامل : یک صفحه نازک استخوان متراکم پیچیده شده بر استخوان اسفنجی

استخوانهای سسامویید: استخوان های کوچکی که درون بافت تاندونی قرار دارند. سسموئید ها معمولا در جایی پیدا میشوند که تاندون به دور سطوح مفصلی میپیچد.  قسمت اعظم دورن تاندون و سطح آزاد توسط غضروف پوشیده شده است.شامل : کشکک زانو، بخش دیستال اولین متارکارپال، دومین متارکاپال و استخوان پیسیفرم مچ دست، اولین متاتارسال پا معمولا دارای دو سسموئید است که در محل اتصال با استخوان شصت پا قرارداند. در برخی افراد این سسموئید یکی است.

v      در حین حفاری اگر فرد طاق باز دفن شده باشد پس از بین رفتن رباط ها و تاندون های نگهدارنده اتصال استخوانی لگن از بین رفته و به عبارتی دچار بازشدگی لگن به ازاطراف میشود، گه در نتیجه سر استحوان ران(فمور) به سمت خارج چرخیده و از حالت اولیه خارج میشود در این حالت استخوان کشکک زانو به بیرون و خارج از بدن میافتد که طبیعی است و ارتباطی با جابجایی بدن پس ازتدفین ندارد. پس علاکتی برای تشخیص تدفین ثانویه نمیباشد.

استخوانهای آکسسوری: تعداد آن در افاردا مخالف متفاوت است. زمانی دیده میشود که مراکز استخوان سازی اضافی در استخوان ایجاد شود. گاهی یکی از مراکز به اسنخوان اصلی جوش نمی خورد که در نتیجه مانند یک استخوان اکسسواری تلقی میشود. بیشتر در پا دیده میشود.

v      استخوان ها داری چندین مرکز استخوان سازی هستند و قسمتهای مجزا معمولا به هم جوش می خورند.

v      وجود استخوان های اکسسواری نباید با بیماری ها استخوانی و وجود استخوان اضافی، شکستگی ها منجر به فوت، جوش خوردن ها نامناسب اشتباه گرفت. مثلا تالوس از استخوانهای نامنظم در مچ پا گاها داری استخوانی اضافی به نام تریگونوم است که در خلف آن قرار میگیرد.

تاندون:

تاندون یا وتر از بافت‌های فیبر مانند است که عضله را به استخوان متصل می‌کند و توانایی مقاومت دربرابر کشش را دارا است. تاندونها مانند رباطها از کلاژن ساخته شده‌اند و تفاوت آنها در این است که رباط استخوانی را به استخوان دیگر متصل می‌کند. تاندونها و عضله‌ها باهم کار می‌کنند و تنها می‌توانند نیروی کششی ایجاد نمایند.

مفصل:

محل اتصال دو با چند استخوان

v      بسته به نوع مفصل  میزان حرکت اندام فرق میکند.

v      مفصل محل تلاقی غیر استخوان نیز هست: مانند مفصل حنجره بیت غضروف های هایلببن

v      فیوژن:  جوش خوردن بین دو قطعه استخوانی، با هم جوش می خورند.

بر حسب جنس ،بافت و سطوح مفصلی :

فیبروز یا لیفی: حرکت ندارد یا بسیار اندک: سینآرتروز

v      به سه دسته سین دسموسیس، گامفوسیس و سوچور تقسیم می شود.

v      سوچور: بر حسب نوع اتصال : تخت (لبه های هر سوچور کنار هم قرار گرفته)، تو هم رفته( یک سوچور دیگری را می پوشاند)، دندانه دار (سطح خود لبه سوچور دندانه دار است.)

v      گامفوسیس: مفصل بین دندان ها و استخوان فک آلوئولار،  باعث نگهداری دندان در آلوئو می شود.

v       در کاسه سر افراد مسن این مفصل به بافت استخوانی تبدیل میشود. که در این حالت آن را سینوستوسیس مینامند.

v      Schyndilèse : استخوان ومر با زائده خاری استخوان اسفنوئید در سر چفت می شود.

کارتیلاژ یا غضروفی: حرکت محدود: آمفیارتروز

v      به دو دسته سین کاندروسیس و سیمفیزم تقسیم می شود.

v      سین کاندروسیس یا مفاصل غضروفی اولیه: مفاصل صرفا غضروفی هستند که فاصله میان دو استخوان با بافت غضروفی هاییلین پر شده است. مانند تمام صفحات اپیفیزال میان سر و تنه استخوان های بلند. در کاسه سر اتصال میان بدنه اسفنویید با اکسیپیتال

v      سیمفیزم: یا مفاصل غضروفی ثانویه: فاصله میان دو استخوان ابتدا از نوع مفصب فایبروس و سپس غضروفی می شود. مانند دیسک میان مهره ای، سمفیزم پوبین: میان دو استخوان لگن. این اتصال تا 30 سالگی کامل می شود.

سینوویال: حرکت بیشتر و کامل تر: دیارتروز

v      انواع این مفصل وابسته به نوع حرکت مفصلی است.

v      فاقد عروق خونی و از مایع سینوویال(سبب سهولت لغرش سطوح مفصلی) تغذیه می کند.

v      منیسکس یا دیسک مفصلی: بخشی از این مفصل که بافت فایبری- غضروفی دارد. صفحه کوچک با مقطع سه گوش مابین سطوح مفصلی قرار می گیرد و آنها را با هم همطراز می کند. مانند منیسکس زانو

v      انواع حرکات این مفصل: باز و بسته، دور و نزدیک شدن، به طرف خارج و داخل برگرداندن، چرخاندن،پیچ دادن، حرکات دوار و دایره ای، حرکت به جلو یا عقب، رو به بالا یا پایین

v      7 نوع مفاصل سینوویال: مسطح یا پِلِین یا آرترودی، لولایی یا هینگ ، زینی شکل یا سَدِل، کاندولویید یا ، گوی و کاسه یا بال و ساکت، محوری یا پیوُت، بیضی شکل یا الیپسویید.

v      مفاصل سینوویال براساس درجات آزادی حرکت به سه گروه تقسیم می‌شوند که شامل موارد زیر است:

مفاصل یک‌محوری (Uniaxial). این مفاصل یک درجه آزادی دارند و حرکت فقط در یک سطح انجام می‌گیرد (مانند مفصل آرنج).

مفاصل دومحوری (Biaxial). در گروه دو محوری، حرکت در دو سطح و حول دو محور صورت می‌گیرد. بنابراین دو درجه آزادی دارند (همانند مفصل مچ دست).

مفاصل سه یا چندمحوری (Triaxial or Multiaxial). این مفاصل سه درجه آزادی دارند، چون حرکت در هر سه صفحه انجام می‌گیرد (مانند مفاصل شانه و ران).

غضروف:

غضروف یا بخشی از یک اندام مانند تیغه بینی، حنجره، نای و لاله گوش را می‌سازد یا انتهاهای استخوانها را در یک مفصل میپوشاند. استخوانها داشتن حرکتی آسان بر روی یکدیگر را مدیون غضروفهای سالم هستند. وظیفه دیگر غضروفهای مفصلی جذب شوک در طی حرکات فیزیکی میباشد.

v      در بدن سه نوع غضروف داریم: غضروف فیبرو (fibro cartilage) مانند دیسک بین مهره‌های کمر، غضروف ارتجاعی (Elastic cartilage) مانند لاله گوش، غضروف شفاف (Hyaline Cartilage) مانند غضروف مفصلی (در رشذ طولی استخوان نقش مهمی ایفا می کند).

v      صفحات اپیفیزال از غضروف هایلین ساخته شده است.

بیست لینک کتاب

1-https://docs.google.com/viewer?a=v&pid=explorer&chrome=true&srcid=0BzEA_-3K3AoPNDYxZTJhOTgtNTc4NC00Mjc4LWE2NDQtY2I5MGJlODBmZWFm&hl=en
2-https://docs.google.com/leaf?id=0BzEA_-3K3AoPMTNkY2U3NWEtZGQ1YS00NTEyLWIzYTUtMmFjNmQ2MDMwM2Ez&sort=name&layout=list&num=50
3-https://docs.google.com/viewer?a=v&pid=explorer&chrome=true&srcid=0BzEA_-3K3AoPMmE5ZmYzZDktMTNjMC00Y2RjLThkNmQtYTk3MDQ0NGVkMDVm&hl=en
4-https://docs.google.com/viewer?a=v&pid=explorer&chrome=true&srcid=0BzEA_-3K3AoPYmRjOWVjMTUtNmM0NC00ZjU1LWJjZDYtY2I2OWRkMGQ1Yjgz&hl=en
5-https://docs.google.com/viewer?a=v&pid=explorer&chrome=true&srcid=0BzEA_-3K3AoPNDgwYzIyN2UtMzJhOS00ZTVhLTlhMjEtNWY1YmM1YTQzNmJi&hl=en
6-https://docs.google.com/viewer?a=v&pid=explorer&chrome=true&srcid=0BzEA_-3K3AoPYWQ3MzU4ZmMtZjAwMS00NjhkLThhMGEtNmE3NzY1MTM0YzY0&hl=en
7-https://docs.google.com/viewer?a=v&pid=explorer&chrome=true&srcid=0BzEA_-3K3AoPYTUwMjY1ZTctOTIxYS00YTAwLWIyMDEtMmRhNTIyNTc4ZWY1&hl=en
8- https://docs.google.com/leaf?id=0BzEA_-3K3AoPNjE4M2ViMmMtOGQ2Yy00ZjQwLWExZDMtZDNkMDc1ZGNkYTk2&sort=name&layout=list&num=50
9-https://docs.google.com/leaf?id=0BzEA_-3K3AoPZDE0YTc0NTctZGY1My00Y2RhLWFlYWUtZDVmYzY4YzQwMjIz&sort=name&layout=list&num=50
10-https://docs.google.com/leaf?id=0BzEA_-3K3AoPYmJkNmUzY2UtNTZiOC00NDgxLThkY2ItZTllNWQxZjdhNDBi&sort=name&layout=list&num=50
11-https://docs.google.com/leaf?id=0BzEA_-3K3AoPMDkzYTUyM2MtYThiMi00NzgyLWI1OTUtZjI4MTJkNDkxYWY1&sort=name&layout=list&num=50
12-https://docs.google.com/leaf?id=0BzEA_-3K3AoPMzRjOWY5MzQtZmQzZC00NzI4LTk5ODMtNjhkY2Y2ODIzZTY5&sort=name&layout=list&num=50
13-https://docs.google.com/leaf?id=0BzEA_-3K3AoPYjI5ZmUzNDAtMzBmYi00ZDE1LTkzYzMtNjgxYjVhMTRiY2Qx&sort=name&layout=list&num=50
14-https://docs.google.com/leaf?id=0BzEA_-3K3AoPZjM4Y2ViMzYtMzkxYy00ZmFiLWFlNTEtZTVmZDAyZTRjNDdi&sort=name&layout=list&num=50
15-https://docs.google.com/leaf?id=0BzEA_-3K3AoPMGNjMWJiMGItZjE3OS00MWRmLTk3NzItM2YwNzc3ZDk3YTVm&sort=name&layout=list&num=50
16-https://docs.google.com/leaf?id=0BzEA_-3K3AoPYTRlYWRkMWMtNDVlYS00ZjcyLWE1MzEtMDg5OThiNzdkNThm&hl=en
17-https://docs.google.com/leaf?id=0BzEA_-3K3AoPNTkzYmE0OGYtZmQzMy00NTUwLTk2ZWEtNzljNGFjYjU2NTc4&sort=name&layout=list&num=50
18-https://docs.google.com/leaf?id=0BzEA_-3K3AoPODY2YTllZGItMGUwZS00NjQzLTk0MWQtNzlhZmJmNmI2M2Fl&sort=name&layout=list&num=50
19-https://docs.google.com/leaf?id=0BzEA_-3K3AoPMDU4ZTE3ZmItNGI2MC00ZjIwLThiY2MtNTc2NGYwZjg0NDhh&sort=name&layout=list&num=50
20-https://docs.google.com/leaf?id=0BzEA_-3K3AoPOTYwM2MyMDgtMTQ1OC00MDRjLWI3OGYtMmQ5M2U3YTM2YWQ4&sort=name&layout=list&num=50
8-

کتاب

برای گرفتن کتاب ها بهم ایمیل بزنید تا من پی دی اف کتاب ها را براتون بفرستم
این فهرست کتاب ها:

1. Bone Marrow Pathology, B. BAIN, D. CLARK, I. LAMPERT
2. Forensic Cremation Recovery and Analysis, S. FAIRGRIEVE
3. Forensic Foetal osteology FAZEKAS & KOZA
4. tomy and Physiology for Dummies, D. SIEGFRIED
5. Animal Bones in Archaeology, British archaeological Jobs resource 2005
6. Bioarchaeology The contextual analysis of Human Remains, J. BUIKSTRA et L. BEC
7. Biological anthropology of The Human Skeleton, A. KATZENBERG et S. SAUNDERS
8. Bone Mechanics Handbook, S. COWIN
9. Color Atlas of The Autopsy, S. WAGNER
10. Developmental Juvenile Osteology SCHEUER et BLACK
11. Encyclopedia of Medical Anthropology C. EMBER et M. EMBER
12. Evolution in Health and Disease, S. STEARN et J. KOELLA
13. Facial Trauma,S. THALLER et W. McDONALD
14. Fondamental of Forensic Anthropology, L. KLEPINGER
15. Forensic Anthropology and Medecine, SCHMIT, CUNHA
16. Forensic Anthropology, B. ADAMS
17. Forensic Archaeology Advences in Theory and practice, J. HUNTER et M. COX
18. Forensic Entomology J. BYRD et J. CASTNER
19. Forensic Pathology of Trauma, M. SHKRUM et D. RAMSAY
20. Forensic Recovery of Human Remains Archaeological Approches, T. DUPRAS et J. SCHULTZ,
21. Forensic Science An Illustrated Dictionary, J. BRENNER
22. Human Osteology, William Bass

لطفا اگر کسی راهی برای گذاشتن این پی دی اف ها روی وب و ایجاد یک کتابخانه مجازی را میدونه بگه
بازم کتاب هست باشه تا پست بعدی

القصه

سلام
من این وبلاگ رو در دنباله وبلاگ قبلی راه انداختم که در زمینه انسان شناسی جسمانیه
از اونجایی که برای پیدا کردن منبع قبلا خودم خیلی اذیت شدم تمام سعیم رو میکنم که تو این زمینه به همه کمک کنم
مطالب این وبلاگ بر اساس دروسی است که من قبلا یاد گرفتم یا میخواهم یاد بگیرم
فعلا میخوام هر روز بخش هایی از دورس انسان شناسی جسمانی دانشگاه بوردو رو براتون بگذارم
بعضیهاشو خوندین بعضی هاش هم جدیده که امیدوارم به کارتون بیاد
در این بین لینک مقالات پی دی اف کتاب های جدید و مهم رو هم میگذارم
منابع این رشنته عمدتا انگلیسیه وبلاگ سابق من هم که در زیمنه انسان شناسی جسمانی بود به انگلیسی و خلاصه ای مهم از کتاب استخوان شناسی نوشته تیم وایت بوده البته هر کجاش رو خواستین بگین به فارسی ترجمه کنم ولی بهتره با نامهای لاتین اعضای بدن آشنا باشد
مخلص کلام بیاین با هم انسان شناسی یاد بگیریم